Allinstation 
Dencun là gì?
Dencun là bản nâng cấp tiếp theo của mạng lưới Ethereum sau sự kiện nâng cấp Shapella đã hoàn thành vào ngày 12/4/2023. Dencun là sự kết hợp giữa nâng cấp Deneb và Cancun nên được gọi kết hợp lại là Dencun.
Điều này tương tự như Shapella là từ kết hợp giữa Capella và Shanghai. Hiện tại, cộng đồng sử dụng cách đặt tên này là vì mỗi quá trình nâng cấp của Ethereum sẽ diễn ra ở hai lớp là consensus layer (lớp đồng thuận) và execution layer (lớp thực thi).
Điều này tương ứng với việc Deneb là bản nâng cấp ở lớp đồng thuận và Cancun là bản nâng cấp ở lớp thực thi.
Nâng cấp Decun sẽ diễn ra khi nào?
Gần đây, các nhà phát triển Ethereum vừa mới chốt kế hoạch cho bản nâng cấp Dencun và dự kiến sẽ triển khai trong nửa cuối năm 2023. Tuy nhiên thời gian cụ thể diễn ra Decun vẫn chưa được xác định.
Allinstation sẽ cập nhật cho anh em khi có thông tin mới nhất về bản nâng cấp này nhé.
Các đề xuất (EIP) chính trong bản nâng cấp Dencun
Dencun bao gồm năm Đề xuất Cải thiện Ethereum (EIP) nhằm tăng cường không gian lưu trữ cho dữ liệu và giảm phí. Trong đó trọng tâm của bản nâng cấp này là EIP-4844, hay còn được gọi là proto-danksharding. Tính năng này sẽ mở rộng blockchain bằng cách tạo thêm không gian cho các “blobs” dữ liệu, từ đó dự kiến giảm phí gas cho layer 2 rollups.
Bên cạnh EIP-4844, các EIP khác khả năng cao sẽ có trong bản nâng cấp là:
- EIP-1153 – giảm phí lưu trữ dữ liệu trên chuỗi, và từ đó cải thiện không gian khối.
- EIP-4788 – cải thiện giao tiếp và bảo mật trên mạng Ethereum
- EIP-5656 – tối ưu hóa việc sao chép vùng nhớ trên Ethereum
- EIP-6780 – loại bỏ mã có thể chấm dứt hợp đồng thông minh là opcode SELFDESTRUCT.
- EIP-7044 – cải thiện trải nghiệm người dùng staking
- EIP-7045 – tăng cường bảo mật blockchain
Cụ thể như sau:
EIP-4844 (Proto-Danksharding)
EIP-4844 (hay còn gọi là Proto-Danksharding) là một cải tiến quan trọng cho Ethereum nhằm tăng khả năng mở rộng của mạng, đặc biệt là trên Layer2. EIP-4844 được thiết kế để giảm chi phí hoạt động của các rollup Layer2 trên Ethereum.
EIP-4844 giới thiệu một loại giao dịch mới gọi là “giao dịch mang theo blob” (blob-carrying transaction). Blob là một phần dữ liệu bổ sung, giúp mỗi khối trên Ethereum mang được 1MB-2MB dữ liệu. Việc giới thiệu giao dịch mang theo blob sẽ giảm chi phí khi đưa ra một lượng lớn dữ liệu lên Ethereum.
Proto-Danksharding cũng triển khai các quy tắc xác minh, thị trường phí đa chiều và các thay đổi hệ thống khác cần thiết cho Danksharding hoàn chỉnh trong tương lai. Tóm lại, khi EIP-4844 được áp dụng, phí giao dịch trên Layer2 sẽ giảm đáng kể.
EIP-1153
EIP-1153 là đề xuất liên quan đến lưu trữ dữ liệu tạo thời ở các block. Đề xuất này được tạo cách đây gần 5 năm và được nhóm Uniswap hồi sinh vào năm ngoái, EIP đã thu hút được sự hỗ trợ đáng kể trong cộng đồng nhà phát triển của Ethereum.
Nó giới thiệu hai opcodes mới là TSTORE và TLOAD cho phép cung cấp dung lượng lưu trữ tạm thời và sẽ bị xóa khi kết thúc giao dịch. Tính năng này được sử dụng trong một số trường hợp như re-entry locks (khóa truy cập lại), phê duyệt ERC20 trong một giao dịch.
Đề xuất này giúp giảm phí lưu trữ dữ liệu trên chuỗi, và từ đó cải thiện không gian khối.
EIP-4788
EIP-4788 giúp tăng cường hiệu quả và đảm bảo an toàn trong việc giao tiếp giữa các giao thức và ứng dụng trên mạng Ethereum. Đồng thời, đề xuất này cũng giúp nâng cao mức độ bảo mật cho các staking pool, cấu trúc restaking, cầu nối hợp đồng thông minh và giao thức MEV khác.
Đề xuất này giúp tối ưu hóa việc sao chép vùng nhớ trên Ethereum
EIP-5656
EIP-5656 mang lại khả năng sao chép vùng nhớ hiệu quả hơn, hỗ trợ sao chép mã nguồn chính xác hơn và cải thiện hiệu suất sao chép bộ nhớ lên đến khoảng 10,5%.
Đề xuất này giúp cải thiện khả năng giao tiếp và bảo mật trên mạng Ethereum
EIP-6780
EIP-6780 cho phép tạo và xóa hợp đồng trong một giao dịch duy nhất, đồng thời loại bỏ opcode SELFDESTRUCT (SELFDESTRUCT là một phần mã cho phép hủy bỏ smart contract)
Đề xuất này sẽ đơn giản hóa quy trình tạo và xóa hợp đồng trên Ethereum
EIP-7044
EIP-7044 là một đề xuất cải tiến giúp cải thiện trải nghiệm người dùng trong việc tham gia staking (gửi cọc) và đảm bảo rằng việc rút tiền từ các “signed validator” (validator đã được ký chấp thuận) luôn được thực hiện một cách hợp lệ.
EIP-7045
EIP-7045 là một đề xuất nhằm tăng cường bảo mật của blockchain. Đề xuất này liên quan đến “attestation slot” (khe chứng thực), và bạn có thể tìm hiểu thêm thông tin chi tiết trên trang đề xuất của Ethereum.
Ethereum sẽ hưởng lợi gì sau bản nâng cấp Dencun
Giảm phí cho các Layer 2
Trong số các cải tiến, một trong những điểm nổi bật là việc cắt giảm chi phí call-data mà Layer 2 phải chi trả trong mỗi block cho Layer 1. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho các Layer 2 để đạt được lợi nhuận lớn hơn.
Theo pseudo, EIP-4844 – bản đề xuất quan trọng của nâng cấp Dencun – sẽ giúp giảm phí giao dịch của tất cả các giải pháp rollup Layer 2 xuống dưới 0.01 USD. Đây là con số mà tất cả người dùng trên các Layer2 của Ethereum đều ao ước, đặc biệt là những “thợ săn airdrop” đã phải trả 2-3 USD cho mỗi giao dịch trên zkSync và Starknet trong những ngày qua và đang khóc ròng vì điều này.
EIP-4844 would effectively reduce rollup fees by up to 100x- even before danksharding.
Let's explore how it works under the hood ???? ???? pic.twitter.com/y7jzKffdcZ
— pseudo ???????????? (@pseudotheos) March 17, 2022
Ngoài việc giảm phí giao dịch cho Layer 2, nâng cấp Dencun còn đi kèm với các EIP khác (ngoài EIP-4844). Các EIP này đại diện cho các nền tảng kỹ thuật để triển khai các hoạt động tính toán phức tạp và giới thiệu các tính năng đột phá như Account Abstraction trên Ethereum.
Tăng cường bảo mật mạng lưới
Tác động thứ hai liên quan đến an ninh mạng lưới. Mặc dù giá thành thấp, nhưng các Layer-2 vẫn gặp sự nghi ngờ về tính tập trung và bảo mật. Hiện tại, hầu hết các Rollup đều chưa áp dụng đầy đủ mô hình Fault Proof. Ngoài ra, ZK-Rollups cũng gặp khó khăn trong việc tối ưu chi phí tạo ZK-Proof khi mạng lưới chưa có đủ giao dịch ban đầu.
Nếu triển khai EIP-4844, chi phí lưu trữ dữ liệu sẽ giảm, tạo điều kiện cho các Rollup tích hợp cơ chế proof một cách hiệu quả, từ đó tăng cường an ninh cho mạng lưới.
Tối ưu hoá cơ sở hạ tầng, hướng đến tương lai
Tác động cuối cùng (không ảnh hưởng đáng kể đến người dùng ở các lớp ứng dụng) là việc tối ưu hoá cơ chế hoạt động ở hạ tầng, chuẩn bị cho những cải tiến lớn trong tương lai. SSZ (hay Simple Serialize) là cơ chế được sử dụng trong Beacon Chain thay cho phương pháp RLP (Recursive-Length Prefix) trong quá khứ. EIP-4844 sẽ dẫn dắt mạng lưới theo hướng phát triển này.
Tổng kết
Allinstation đã giải đáp cho anh em câu hỏi nâng cấp Dencun là gì và cung cấp thông tin bản nâng cấp quan trọng này của Ethereum. Anh em hãy cùng tìm hiểu và đánh giá để có những quyết định đầu tư sáng suốt nhất. Chúc anh em may mắn!!!
