Allinstation
Runes Protocol dự kiến sẽ được ra mắt chính thức khi mạng Bitcoin đạt đến block 840,000 (tức là thời điểm Bitcoin Halving diễn ra) đánh dấu làn gió mới cho chuẩn NFTs được xây dựng trên Bitcoin vốn đã rất hot kể từ giữa năm ngoái. Vậy cụ thể Runes Protocol là gì? Anh em cùng tìm hiểu qua bài viết bên dưới nhé!
Bối cảnh hiện tại của hệ sinh thái Bitcoin
Như chúng ta đều biết sự kiện Bitcoin Halving L4 cận kề sẽ là chất xúc tác cực lớn trong hệ sinh thái Bitcoin (Bitcoin Ecosystem) và hệ Proof-of-Work (POW) bùng nổ trong giai đoạn Q2/2024.
Từ khi mạng lưới Bitcoin ra đời chúng ta chỉ biết đến token duy nhất được biết đến là Bitcoin (BTC), với ngôn ngữ lập trình đơn giản không cho phép sáng tạo thêm các loại token khác. Tuy nhiên, với sự xuất hiện của Ordinals, cánh cửa cho việc phát hành các loại token có tính chất thay thế đã được mở ra. Điều này đã tạo điều kiện cho sự ra đời của nhiều giao thức mới trong giai đoạn 2023. Các giao thức nổi bật bao gồm BRC-20, ARC-20, ORC-20, ORC-CASH, SRC-20, cùng với các giải pháp cũ hơn như RGB, Counterparty, Omni Layer, và Taproot Assets.
Dữ liệu từ Dune, cho thấy nhu cầu hoạt động trên Ordinals ngày một tăng và đang có dấu hiệu bùng nổ trở lại dựa theo sự thay đổi đột biến của lượng Daily Inscriptions trong tuần cuối cùng của tháng 3.2024.
Các nhà phát triển trên hệ sinh thái Bitcoin đều đồng ý rằng việc chuyển dịch các sản phẩm sang Rolllup là phương án hoàn thiện nhất so với việc cơ chế Unspent Transaction Output (UTXO) trên mạng lưới Bitcoin đang tạo ra quá nhiều sự dư thừa từ xu hướng BRC-20.
BRC-20 hoạt động dựa trên giao thức Ordinals, mỗi giao dịch sẽ tạo ra các UTXO mới để ghi lại số dư của nó. Khi số lượng token và giao dịch BRC-20 tăng lên, số lượng UTXO cũng tăng theo, dẫn đến tình trạng spam trên mạng lưới. Hơn nữa, dữ liệu về token của BRC-20 được lưu trữ trong phần Witness Data thay vì trong UTXO.
Điều này đã dẫn đến vấn đề chi phí mạng lưới vô cùng đắt đỏ khi tham gia các incentive trên mạng lưới Bitcoin.
=> Nhận thức được những hạn chế này, nhà sáng lập Ordinals đã tìm cách giải quyết bằng việc phát triển một giao thức hoàn toàn mới cho các token có tính chất thay thế, nhằm tối ưu hóa sự phân mảnh trong hệ thống. Kết quả là, Runes Protocol được ra đời.
Tổng quan về Runes Protocol
Runes được tạo ra bởi nhà phát triển nổi tiếngCasey Rodarmor vào tháng 9 năm 2023.Casey cũng là người sáng tạo ra Ordinals, một tính năng mới trên blockchain Bitcoin cho phép tạo ra các hiện vật kỹ thuật số độc đáo bằng cách khắc dữ liệu trực tiếp lên từng Satoshi, đơn vị nhỏ nhất của Bitcoin.
Đọc thêm: Bitcoin Ordinals là gì?
Bitcoin Runes sử dụng một giao thức dựa trên UTXO, trong đó mỗi giao dịch bắt đầu bằng việc chọn các phần của Bitcoin chưa được ghi nhận chi tiêu trước đó và sử dụng chúng để tạo ra các giao dịch mới.
So với các giao thức khác có thể phụ thuộc vào các off-chain data hoặc chuẩn token đặc biệt, Runes sử dụng các tính năng gốc của Bitcoin để lưu trữ dữ liệu trên on-chain giúp giảm thiểu các UTXO “rác”, làm chậm mạng và làm cho các giao dịch trở nên chậm, làm đắt chi phí mạng lưới.
Cụ thể, việc lưu trữ dữ liệu trên chuỗi của Bitcoin Runes được thực hiện trong phần OP_RETURN của một giao dịch. Hãy tưởng tượng ghi chú bí mật trên giao dịch Bitcoin của bạn. OP_RETURN là cây bút ma thuật cho phép bạn để lại dấu ấn của bạn mà không cần di chuyển bất kỳ Bitcoin thực sự nào. Điều này giữ cho các giao dịch Bitcoin gọn gàng vì nó không tạo ra công việc phụ thêm cho mạng, ảnh hưởng đến trải nghiệm người dùng tổng thể.
Về tính tương thích với Lightning của Runes. Điều này có nghĩa là Runes có thể sử dụng Lightning Network, một lớp riêng trên cùng của Bitcoin, để cho phép giao dịch nhanh hơn và rẻ hơn. Điều này cho phép các giao dịch Runes tránh được các đợt trễ và phí cao thường gặp của mạng Bitcoin bằng cách sử dụng hệ thống nhanh hơn, hiệu quả hơn này.
Tương tự như Ordinals Protocol, nhà sáng lập sử dụng Inscription và Digital Artifact thay vì NFT. Với Runes Protocol, thay vào đó, họ sử dụng Runes thay cho Token. Rune được quản lý thông qua các tin nhắn lưu trữ trong UTXO trên mạng lưới Bitcoin, được gọi là Runestones. Thông qua Runestones, người dùng có thể tạo mới Rune, mint thêm Rune đã có hoặc di chuyển một số lượng Rune.
*Runestones là một khái niệm sử dụng trong ngữ cảnh của Runes Protocol để mô tả cho các tin nhắn quản lý rune currency. Mọi người không nên nhầm lẫn với các bộ sưu tập Inscription/NFT cùng tên trên thị trường.
Các dự án được xây dựng trên Runes
Runestone
Dự án Runestone, một dự án NFT trước khi Runes ra đời, đã phát triển một Runestone miễn phí cho các ví có 3 hoặc nhiều sản phẩm Inscription trên mạng lưới Bitcoin trước khi dự án Runestone ra mắt.
Với vốn hóa thị trường khoảng 330 triệu đô la vào thời điểm phát hành bài viết này,Runestone đang thu hút nhiều sự hứng thú về ý nghĩa của việc nắm giữ Ordinal này đối với việc nhận Runes.
Thông thường, Ordinals và các bộ sưu tập NFT khác giới hạn kích thước của họ để bảo tồn tính sưu tập, nhưng Runes và các loại mã thông báo tương tự có thể được tạo ra trong số lượng lớn hơn nhiều. Điều này có nghĩa là dễ dàng hơn cho nhiều người sở hữu chúng và tham gia cộng đồng người sưu tập.
Rune Specific Inscription Circuits (RSIC)
RSIC (Rune Specific Inscription Circuits) là hệ thống phân phối Rune ngang hàng (peer-to-peer) và có thể được coi là công cụ khai thác Rune. Việc này sẽ kết thúc vào thời điểm Halving, khi tất cả token sẽ được khai thác.
Mỗi RSIC đều là một chữ khắc (inscription) và có tổng cộng 21.000 RSIC được tạo ra. Vào ngày 21/1, nhóm RSIC đã thực hiện airdrop 21.000 RSIC cho 9.211 ví nắm giữ top 9 bộ sưu tập ordinals hàng đầu như NodeMonkey, OMB, Puppets, Frogs…
Người nắm giữ RSIC có 3 lựa chọn: (1) khai thác Rune, (2) bán RSIC trên chợ, (3) giữ nó. Mỗi khối Bitcoin, Rune sẽ được phân bổ vào địa chỉ đang giữ RSIC đã kích hoạt, cho đến khi nguồn cung được phân bổ đầy đủ.
Điều này giống như việc tung ra một token chuẩn ERC-20 có tên là ERC-20, nó chắc chắn sẽ gây ra một số nhầm lẫn. RSIC Ordinals đã airdrop cho các ví sở hữu một số Ordinal inscription nhất định, chẳng hạn Ordinal Maxi Biz.
Khi Rune chính thức đi vào hoạt động, RSIC cũng sẽ bắt đầu hoạt động và bạn sẽ tích lũy được 1 triệu Runes từ RSIC.
Node Apes
Node Apes là một dự án tiền-Runes khác, kết hợp hình ảnh profile (PFP) lấy cảm hứng từ NodeMonkes với một “Runic Miner” Ordinal (được bán riêng). Khi được giữ trong cùng một ví, Node Ape và runic miner Ordinal sẽ giúp người dùng “đào” token runes.
Tổng kết
Hiện tại, Runes đang ở giai đoạn phát triển và chưa mainnet và sẽ được ra mắt chính thức khi mạng Bitcoin đạt đến block 840,000. Runes đang được kỳ vọng sẽ đem đến một tiêu chuẩn token mới, đơn giản hoá việc tạo và quản lý token trên mạng Bitcoin, từ đó giúp hệ sinh thái Bitcoin trở nên đa dạng hơn.
Anh em lưu ý bài viết chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin không phải lời khuyên kêu gọi đầu tư nhé!
Muốn nhận tin tức sớm nhất về thị trường và các dự án? Anh em hãy tham gia tại đây nhé.
