Aa
Danh sách kèo Airdrop/Retroactive HOT

DAO là gì? Những điều cần biết về DAO

Allinstation Allinstation
28/12/2021

DAO là gì?

DAO (Decentralized Autonomous Organization) là tổ chức tự trị phi tập trung, nơi không có lãnh đạo tập trung. DAO được xây dựng trên các quy tắc, mã máy và các chương trình, được vận hành tự động và loại bỏ hoàn toàn cơ quan quản lý trung ương, tạo ra cấu trúc được kiểm soát phi tập trung, giúp các thành viên trong DAO có thể dễ dàng tiếp cận, kiểm chứng các đề xuất, hành động của tổ chức và họ có thể tham gia vào các quyết định của DAO.

DAO Network

Bối cảnh của DAO trong thị trường Crypto

DAO càng ngày càng nhận được nhiều sự chú ý bởi những yếu tố sau:

  • Sự cần thiết của Decentralized: Từ trước đến nay, các tổ chức tài chính truyền thống và chính phủ các nước đã đưa ra nhiều biện pháp để quản lý và kiểm soát người dùng, khi đó quyền lực tập trung vào một nhóm nhất định và có thể bị lạm dụng. Đây là động lực chính khiến cho người dùng muốn tìm đến một mô hình tổ chức phi tập trung hơn để lấy lại những quyền lợi của họ và rũ bỏ những hạn chế mà mô hình tổ chức truyền thống đang tạo ra.
  • Crypto ngày càng có sức hấp dẫn: Crypto đang dần được công nhận nhiều hơn, đã bắt đầu len lỏi vào các ngành truyền thống như giải trí, ngân hàng, cổ phiếu … Và tốc độ mở rộng nhanh chóng, các DAO đang giúp nhiều người dùng tiếp cận dễ dàng hơn với thị trường crypto. 

DAO hoạt động như thế nào? Tại sao cần DAO?

  • Không như các tổ chức truyền thống, không có sự phân cấp trong DAO. Để dung hòa lợi ích của tổ chức và các thành viên, DAO khuyến khích 1 mạng lưới người dùng phân tán để đạt được mục tiêu của họ. Ở đây các ý tưởng và tranh chấp nội bộ đều được giải quyết thông qua mô hình tự trị của tổ chức.
  • DAO được thiết kế để mô phỏng cấu trúc của 1 tổ chức nơi mà các quy tắc được xây dựng trên mã nguồn mở và vận hành qua việc sử dụng *Hợp đồng thông minh (Smart Contract). Các hợp đồng này sẽ được tiến hành dưới quyền biểu quyết của những người dùng nắm giữ token quản trị DAO.

*Hợp đồng thông minh (Smart Contract) là một thuật ngữ mô tả bộ giao thức đặc biệt có khả năng tự động thực hiện các điều khoản hay thỏa thuận giữa các bên (hệ thống máy tính) nhờ vào công nghệ Blockchain. Các điều khoản được quy định trong hợp đồng thông minh tương đương với hợp đồng pháp lý truyền thống.

Bằng cách sở hữu và khóa token vào Hợp đồng thông minh, người dùng sẽ có quyền biểu quyết, số lượng phiếu bầu của người dùng sẽ dựa trên số token họ đang nắm giữ.

Nguồn vốn nội bộ của DAO cũng sẽ được sử dụng để khuyến khích người dùng và vận hành tổ chức tốt hơn.

Các loại hình DAO

  • Token-based DAO: giống như tên gọi, token sẽ nắm vai trò cốt lõi với sự vận hành loại hình hoạt động này. Cụ thể, trong các blockchain như Bitcoin, Ethereum… miner sẽ đảm bảo tính bảo mật của mạng lưới và nhận lại token làm phần thưởng tương ứng. Đối với các protocol như Uniswap, SushiSwap, Marker DAO… thì người nắm giữ token sẽ có quyền biểu quyết cho các quyết định thay đổi của protocol đó.
  • Share-based DAO: người dùng sẽ dùng tỉ lệ token nắm giữ (cổ phần) để tham gia biểu quyết. Người dùng muốn sở hữu token  Shared-based sẽ phải đáp ứng những yêu cầu cụ thể. Model này tạo điều kiện thuận lợi cho việc quản lý và tập trung nguồn lực, nhược điểm là khó để cân bằng số lượng. 

Ưu điểm

  • Tính phi tập trung: thông thường trong 1 tổ chức, các kế hoạch đều được quyết định bởi một nhóm người đứng đầu. Giờ đây, mọi thành viên của DAO đều có thể đóng góp ý tưởng, biểu quyết, kết quả sẽ dựa vào số đông.
  • Tính tự trị: sẽ không có sự tranh chấp về quyền lực nhờ vào cấu trúc tự trị của DAO. Các quy tắc và chính sách đều được định sẵn từ trước trên Hợp đồng thông minh, DAO sẽ thực hiện chúng mà không cần sự can thiệp của con người, tiết kiệm thời gian và không cần phụ thuộc vào sự tin tưởng của các thành viên.
  • Các quyết định hợp lý: bằng cách sử dụng Lý thuyết trò chơi, những người sở hữu token sẽ lựa chọn những đề xuất giúp phát triển DAO, những đề xuất này sẽ được cân nhắc để có thể tạo lợi ích cho số đông.
  • Sự minh bạch: DAO đề cao tính minh bạch, mọi thay đổi đều được ghi lại trên dữ liệu on-chain.

dao components

Hạn chế

  • Rủi ro trì hoãn: trong trường hợp khẩn cấp (sửa bug, thay đổi quyết định v…v…), DAO vẫn phải đợi cộng đồng voting xong mới thực hiện được lệnh. 
  • Rủi ro pháp lý: vẫn chưa có khuôn khổ pháp lý dành cho Crypto nói chung và DAO nói riêng, nên khi có vấn đề lừa đảo xảy ra người dùng sẽ phải chịu hoàn toàn rủi ro.
  • Rủi ro về chất lượng: vì DAO cho phép người dùng biểu quyết dân chủ, nên sẽ có trường hợp người dùng không hiểu về dự án biểu quyết bừa bãi dẫn đến những quyết định sai lầm. 
  • Rủi ro về tính tập trung: Teams và Advisors thường nắm nhiều token hơn các thành viên khác nên sẽ tạo tình huống thao túng những buổi voting của DAO.
  • Rủi ro về riêng tư: mọi voting đều thể hiện trên blockchain nên không thể thực hiện những cuộc bỏ phiếu kín.

Tiềm năng phát triển

Hệ sinh thái DAO ngày càng nở rộ với sự phát triển của vô số dự án lớn nhỏ khác nhau, đa dạng về lĩnh vực. Trong bối cảnh thị trường crypto ngày càng phát triển và dễ tiếp cận hơn với mọi người, các dự án muốn thu hút thêm người dùng và tạo điều kiện cho người dùng trải nghiệm, cải thiện tài chính… thì việc model DAO được áp dụng sẽ ngày càng phổ biến hơn. Hiện nay, mô hình DAO đã mở rộng ra và phân thành các ngách nhỏ, cung cấp đa dạng về dịch vụ cho người dùng. 

1

DAO landscape

  • DAO sẽ ngày càng đóng vai trò quan trọng vì giúp người dùng có thể nắm quyền đưa ra quyết định, hướng tới xu hướng phi tập trung của Web3. 
  • 1 trong các KOLs trong giới Crypto “Luke Martin” với 300k theo dõi Twitter gần đây đã phát hành 1 podcast với tiêu đề “DAOs emerging as next big trend in crypto” (DAOs đang nổi lên như 1 xu hướng lớn tiếp theo trong Crypto) đã phần nào ủng hộ tiềm năng của DAOs trong tương lai.

Các dự án nổi bật

  • Dao Maker:
    • Là một blockchain SaaS (Software-as-a-Service),  cung cấp các dịch vụ B2B và B2B2C bao gồm bao gồm: Tokenomics design, xây dựng cộng đồng, tư vấn chiến lược đề xây dựng thương hiệu, quản lý tài sản…
    • DAO Maker còn là tổ chức hỗ trợ kêu gọi vốn cho các dự án mới trong thị trường crypto. Một số dự án tiêu biểu được gọi vốn trên DAO Maker như: Orion Protocol, Numbers Protocol, Victoria VR…

DAO Maker

  • BitDAO: là một trong những tổ chức phi tập trung lớn nhất thế giới với tầm nhìn tạo nên một tương lai tài chính mở và nền kinh tế tập trung. Dự án được hỗ trợ bởi Peter Thiel, Alan Howard, Founders Fund, Pantera, Dragonfly, Spartan, Bybit và rất nhiều quỹ đầu tư lớn khác trên toàn cầu. 
  • ConstitutionDAO: là một tổ chức phi tập trung được thành lập nhằm mục đích mua lại một trong 13 bản sao Hiến Pháp của Hoa Kỳ. Đây làm một dự án mang tính chất cộng đồng, được thành lập bởi những người bạn trên Internet và những người ưu thích đầu tư tiền điện tử. Họ tin rằng, bản hiến thuộc về tất cả mọi người. Sau khi sở hữu bản copy Hiến pháp thì sẽ bày ở một nơi an toàn dể mọi người tùy ý xem nó.

Tổng kết

DAO cho phép các tổ chức thoát khỏi mô hình tổ chức truyền thống, đem lại cho người dùng nhiều lợi ích hơn và mở ra nhiều tiềm năng phát triển cho các mô hình hoạt động tổ chức.

Tuy nhiên, để mô hình DAO được “bật đèn xanh” và thay thế các mô hình tổ chức công ty thông thường thì DAO sẽ phải đối mặt với nhiều khó khăn như việc chưa có khung pháp lý quản lý DAO, giải quyết vấn đề bug trong Smart contract…

Muốn nhận tin tức sớm nhất về thị trường và các dự án? Anh em hãy tham gia tại đây nhé.

Bài viết liên quan:

Danh sách kèo Airdrop/Retroactive HOT