Vào ngày 27/6 vừa qua, 1 KOL Twitter là @DefiSquared đã tung lên một bài phân tích về những điểm mờ ám trong tokenomics của dự án Sui và cho rằng đội ngũ phát triển Sui đang liên tục xả lén lút token lên các nhà đầu tư.
Exclusive new research on SUI:
Intentionally misrepresented emissions and proof the team themselves are dumping rewards from *locked* and *non-circulating* staked SUI onto Binance. (1/12) pic.twitter.com/jYRyeTFY56
— DeFi^2 (@DefiSquared) June 27, 2023
Đọc thêm:
Mình sẽ tóm tắt lại để cho các anh em không thường xuyên theo dõi có thể bắt kịp vụ việc:
- Sui xuất hiện trên Binance Launchpool trong 2 ngày, listing Binance vào ngày 03/05/2023.
- Giá $SUI liên tục giảm xuống mức thấp nhất $0.51 (giảm khoảng 65% so với giá ngày đầu), hồi phục 62% trong 2 tuần khi thị trường hưng phấn nhờ BTC pump nhưng giờ tiếp tục quay đầu giảm.
- Ngày 27/6 xuất hiện FUD Sui xả lén token. Sự không rõ ràng trong tokenomics của Sui cho phép Sui Foundation nắm giữ 2.9 tỷ token (địa chỉ ví đây) và có dấu hiệu xả lượng phần thưởng staking nhận được lên Binance (tham khảo thêm trong tweet này)
Đọc thêm: Sui phủ nhận nghi vấn bán lén token trên Binance
- FUD xuất hiện rất gần với thời điểm ngày 03/07 khi có thêm 1 lượng token gồm phần của Public Sale được unlock (khoảng 34 triệu token) và phần của 1 số bên liên quan khác (sẽ nhắc tới bên dưới).
Sau khi FUD nói trên xuất hiện và thu hút sự chú ý lớn của cộng đồng, Sui đã phủ nhận cáo buộc, đồng thời công bố tài liệu về lịch trả token.
Here’s the planned SUI token release schedule, as promised: https://t.co/mHpTKgK36C
— Sui (@SuiNetwork) June 28, 2023
Cùng xem trong tài liệu mới này sẽ những điểm gì kỳ lạ nhé!
Sự mờ ám trong tokenomics của Sui
Như đã phân tích trong bài viết Những điều mờ ám trong Tokenomic của Sui và thông tin SUI unlock mà chúng mình đã viết vào đầu tháng 6, phần lớn các quan sát đều dựa trên những dữ liệu “khác nhau” của các bên như Binance Research, Dropstab, TokenUnlock… Đơn giản là vì bản thân đội ngũ Sui không hề công bố rõ ràng rằng lượng token sẽ được phân bổ ra sao, các bên liên quan là những ai, lịch vesting của các token này như thế nào, mọi thứ đều rất mơ hồ.
Đọc thêm: Những điều mờ ám trong Tokenomic của Sui
Tất cả những gì mà người dùng và nhà đầu tư có thể nhìn thấy là 1 biểu đồ phân bổ token từ đội ngũ Sui và 1 biểu đồ phân phối token theo thời gian mà Binance Research cung cấp.


Tưởng rằng Binance Labs có tham gia đầu tư vòng Series B của Sui thì bản báo cáo của Binance Research sẽ là chính xác, nhưng cho đến nay thì coi như niềm tin đã mất.

Biểu đồ mới nhất được Sui công bố khá tương đồng với biểu đồ “Phân bổ token của SUI” của Mysten Labs ở trên, với phần “Stake Subsidies” (Validator Subsidies) trước kia nằm trong “Community Reserve” nhưng đã được tách ra riêng.
Một nhân sự tại TokenUnlocks cũng chia sẻ về sự thay đổi giữa thông tin từ Binance Research và từ đội ngũ dự án, cho thấy có những phần được thêm vào và xoá đi, thay đổi về lượng token của Early Contributor và sẽ có 52% token chưa được phân bổ tính đến 2030.
SUI announced their token schedule a few hours ago after awesome research by @DefiSquared
These are the numbers you are looking for:
– 3 allocations removed/renamed
– 2 New allocations
– Big change in Early Contributor from 2B to 600M
– 52% Unallocated within 2030???? (1/3) https://t.co/Eu1HBLonXT pic.twitter.com/IcRhfYR127
— tanawat ???????? | TokenUnlocks (@ApeWAGMI) June 29, 2023
Biểu đồ lịch trả token mới này cũng đã bác bỏ đi thông tin mà website Dropstab công bố rằng tháng 11 tới sẽ có 1 lượng token được unlock cực kỳ lớn.

Với dữ liệu được Sui cung cấp thì Sui sẽ unlock token dần dần lên 1,295,901,469 token cho tới tháng 4/2024, sau đó bước vào tháng 5/2024 với 1 lượng token cực lớn khoảng 1.05 tỷ token được mở khoá (của các nhà đầu tư Series A, B, Kho bạc Mysten Labs…).

Ở đây xuất hiện thêm 1 phần Stake Subsidies (Dịch ra là “Khoản trợ cấp Staking” – được nhắc tới ở đây) và chiếm 10% tổng cung lưu hành (~ 1 tỷ token SUI). Lượng token sẽ được mở khoá đều và giảm dần theo mỗi 90 epoch (~ 90 ngày) cho đến khi mở khoá hết. Lượng token này cộng với fee gas tiêu thụ trên Sui sẽ dùng để trả thưởng staking (giống các Blockchain với cơ chế Proof-of-Stake khác), không thuộc một tổ chức hay bên nào, nhưng vẫn là 1 cơ sở để tính toán tỉ lệ lạm phát cho $SUI (hiện tại ước tính là 11% mỗi tháng tới tới t5/2024).
Dù thông tin lịch trả token được Sui cung cấp đã phần nào làm rõ hơn phần nào về việc có bao nhiêu token được mở khoá theo thời gian, tuy nhiên họ vẫn bỏ ngỏ những thông tin mà cộng đồng đang cực kỳ quan tâm:
- Lượng token trong Community Reserve được chia như thế nào, cho những mục đích gì, vesting theo ngày hay theo tháng?
- Tổng lượng cung lưu hành hiện tại là bao nhiêu? Lượng cung đó bao gồm từng phần nào? (Chúng ta mới chỉ biết 1 phần trong đó thuộc Whitelist và Public Sale)
- Số liệu trên CoinGecko và CoinMarketCap sao lại khác nhau? Hàng ngày lượng token tăng là bao nhiêu và đến từ đâu?
Biểu đồ mà Sui mới cung cấp cũng không thể tương tác được, tức là chúng ta cũng không thể xem được cụ thể lượng token tương ứng với 1 mốc thời gian trên chart, tất cả chỉ là quan sát tương đối.
Quan điểm cá nhân
Theo mình thì đây có thể là 1 FUD được sắp đặt có chủ ý. Thời điểm FUD được tung ra rất gần so với mốc thời gian unlock token Sui kế tiếp vào ngày 03/07. Thời điểm diễn ra các giao dịch “xả lén” token Sui cũng diễn ra từ cuối tháng 5 – đầu tháng 6, vậy tại sao gần lúc này mới tung FUD?
Tiếp, Sui là dự án đã huy động được rất nhiều tiền (hơn 239.7 triệu USD) từ các quỹ hàng đầu thị trường như a16z, Binance Labs, Jump Crypto… Vậy nếu Sui không có tokenomics cụ thể hay một kế hoạch đường dài (ra tiền) thì liệu có huy động được nhiều tiền từ những quỹ hàng đầu kia không => Khả năng cao rằng tất cả đều đã được tính toán và giá SUI di chuyển như hiện tại có mục đích chính là để “rũ hàng” của các nhà đầu tư.
Trước khi Sui mở khoá thêm 1.05 tỷ token vào tháng 5/2024 thì cung lưu hành của Sui lúc đó cũng gần sát 1.3 tỷ token. Lượng token này vẫn sẽ bao gồm:
- Stake Subsidies: liên tục tăng để trả thưởng reward cho validator staking
- Community Reserve: phần này thuộc quản lý của Sui Foundation nhưng đến giờ vẫn chưa có thông tin cụ thể nào cả => không hề biết được đội ngũ Sui đang và sẽ cầm bao nhiêu token.
- Community Access Program: có thể hiểu là phần Public Sale mà người dùng được trả hàng tháng, dự án có thể hợp tác với MM để rũ hàng -> người dùng nắm ít đi => team sẽ cầm nhiều token hơn, thuận lợi hơn trong việc đẩy giá.
Do đó, có thể đội ngũ Sui sẽ tìm 1 thời điểm trong tương lai khi BTC tăng ổn định để đẩy $SUI, giống như cách mà $APT được đẩy x6 trong vòng 1 tháng. Thời điểm cụ thể là bao giờ khá khó nói vì điều này phụ thuộc khá nhiều vào các tin tức vĩ mô về nền kinh tế nói chung và thị trường Crypto nói riêng, ví dụ như Bitcoin Spot ETF?
Có nhiều người cho rằng Sui đang có FDV khá cao (7 tỷ USD) nên sẽ không thể đẩy sớm được. Tuy nhiên nếu nhìn về quá khứ thì với các dự án từng được đẩy như $APT, $OP, $ARB đều sở hữu FDV cực kỳ cao so với mức định giá của các quỹ đầu tư. Do đó theo cá nhân mình thì FDV không còn quá đáng tin cậy nữa, giá lên được bao nhiêu sẽ phụ thuộc vào số lượng token mà đội ngũ dự án cũng như MM gom được từ trước.
Tổng kết
Bên trên là một số phân tích cũng như góc nhìn cá nhân trước FUD của Sui. Hi vọng Allinstation đã cung cấp cho anh em những thông tin cần thiết, cảm ơn anh em đã quan tâm theo dõi! Anh em thiên về kịch bản nào?
Anh em lưu ý đây không phải là lời khuyên đầu tư!!!
Anh em tham gia các kênh thông tin của chúng mình để thảo luận và bắt kịp những diễn biến mới nhất của thị trường nhé:
HC Capital Channel | HC Capital Group Chat
Allinstation Channel | Allinstation Chat
Margin HC Channel | Margin HC Group Chat
HC Gem Alerts | HC Gem Alerts Chat