Tổng quan về hệ sinh thái Tezos

Tezos sinh ra với sáng tạo độc đáo về một nền tảng smart contract không cần hard fork, hoàn toàn có thể tự tăng cấp và xử lý những điểm yếu của blockchain lúc bấy giờ. Năm năm trước, hai vợ chồng nhà Breitman đã tăng trưởng dự án này và gây nên tiếng vang lớn khi ICO vào năm 2017 với kêu gọi tới hơn $230 triệu.

Vậy vào thời điểm 2022, với đặc điểm độc đáo trên, hệ sinh thái này có gì nổi bật và đáng chú ý? Trong bài viết này, Allinstation sẽ cung cấp cho anh em thông tin về hệ sinh thái Tezos.

Tezos là gì?

Tezos là một nền tảng mã nguồn mở dành cho các tài sản và ứng dụng trên blockchain có thể phát triển bằng cách tự nâng cấp. Mục tiêu của Tezos là nhằm giải quyết các vấn đề còn tồn đọng trong các blockchain phổ biến hiện tại.

Các nhà phát triển của Tezos hướng tới việc tạo ra các ứng dụng và các smart contract an toàn, phi tập trung trong khi vẫn tránh được vấn đề về chính trị và công nghệ mà các blockchain khác như Ethereum hay Bitcoin từng vướng phải.

Đăc điểm nổi bật của Tezos

Khả năng tự sửa đổi cho phép Tezos tự nâng cấp mà không cần phải hard fork. Điều này rất quan trọng vì đề xuất hoặc kỳ vọng về việc hard fork có thể gây chia rẽ cộng đồng, thay đổi ưu đãi của các bên liên quan và phá vỡ hiệu ứng mạng đã hình thành theo thời gian. Đây cũng là điểm nổi bật của HST Tezos so với các hệ sinh thái khác.
Nhờ khả năng tự sửa đổi nên chi phí điều phối và thực thi các bản nâng cấp giao thức sẽ giảm xuống và các nội dung đổi mới trong tương lai sẽ có thể triển khai liền mạch.
Tại Tezos, mọi bên liên quan đều có thể tham gia quản trị giao thức. Các bên liên quan sẽ đạt được thỏa thuận sửa đổi giao thức đã đề xuất thông qua một quy trình bỏ phiếu chính thức và mang tính hệ thống. Bằng cách kết hợp cơ chế theo chuỗi với việc tự sửa đổi, Tezos có thể thay đổi quy trình bỏ phiếu ban đầu này để áp dụng các cơ chế quản trị tốt hơn nếu có.
Tezos sử dụng cơ chế đồng thuận PoS. Không giống các giao thức PoS khác, bất kỳ bên liên quan nào cũng có thể tham gia vào quá trình đồng thuận trong Tezos và nhận được phần thưởng khi góp sức bảo mật và đảm bảo sự ổn định của mạng. Ngoài ra, PoS ít tốn kém hơn so với các cơ chế đồng thuận khác và giúp giảm bớt các rào cản gia nhập.

Nhà đầu tư và đội ngũ phát triển dự án

Vào tháng 07/2017, Tezos Foundation đã huy động được $232 triệu và trở thành một trong những ICO lớn nhất thị trường tiền điện tử năm này. Trong số đó, đáng chú ý nhất là tỷ phú Tim Draper và Polychain Capital của Olaf Carlson-Wee là những người tham gia ủng hộ ICO của Tezos.

Ngoài ra, Tezos có nhiều nhà đầu tư lớn tham gia vào đầu tư dự án bao gồm: Enabling Future, 01 Capital, ExoticTokens Capital, Blockpower, Ledger.vc, Tenzor Capital, Du Capital, Winklevoss Capital, Starchain Capital, Moonchain Capital, Draper Associates, Limitless Crypto Investments, Cyber Fund, ChainFunder, Continue Capital, CMT Capital.

Hệ sinh thái Tezos

Các thông số nổi bật của blockchain Tezos (12/02/2022)

Số delegator: 105,300.
Lượng XTZ được stake: 74.98%.
Lượng token Tezos (XTZ) đang lưu thông: 900,212,611
Lượng giao dịch trung bình 24h trong 30 ngày gần đây: 290,301
Tổng số giao dịch: 151,508,296
Block Height: 2,111,309
Marketcap: 3.6 tỉ đô.
Tình trạng: Mainnet từ tháng 9/2018.

Anh em theo dõi các thông số tại explorer của Tezos.

Sự tăng trưởng của hệ sinh thái Tezos trong năm 2021 vừa qua

Theo báo cáo của Coin Metrics được phát hành vào ngày 1 tháng 2, số lượng ví và hoạt động giao dịch liên quan đến hợp đồng thông minh trên Tezos đã tăng trong 12 tháng qua lên hơn 50.000 mỗi ngày từ mức dưới 10.000 vào tháng 1 năm 2021. Báo cáo quan sát thấy rằng sự tăng trưởng chủ yếu được tạo động lực từ thị trường NFT.

Con số giao dịch hàng ngày hiện tại của Tezos là 290.431, chưa bằng 1/4 giao dịch hàng ngày trên Ethereum, hiện là 1,47 triệu theo Etherscan. Bên cạnh đó, số lượng địa chỉ chứa nhiều hơn 1 XTZ tiếp tục vượt qua 300.000, tăng 150% so với cùng thời điểm năm ngoái.

Rất nhiều tổ chức truyền thống đã đồng hành cùng XTZ nhằm xây dựng cầu nối tham gia vào không gian NFT và metaverse, bao gồm hãng game Ubisoft, nền tảng NFT Rarible, Giải thưởng âm nhạc Grammy, câu lạc bộ thể thao điện tử Team Vitality, thương hiệu thời trang Gap, đội đua F1 McLaren và Red Bull Racing Honda và mới đây nhất là CLB Bóng đá Manchester United.

Mặt khác, trên phương diện đầu tư, nhiều ngân hàng lớn uy tín trên thế giới cũng cho ra mắt nhiều dịch vụ khác nhau, hỗ trợ Tezos trở nên dễ tiếp cận hơn với đại chúng. Nổi bật nhất phải kể đến Société Générale, một trong những ngân hàng đầu tư lớn nhất Châu Âu phát hành token chứng khoán trên blockchain Tezos, Ngân hàng B2B Thụy Sĩ InCore ra mắt công cụ mã hóa mới sử dụng Tezos và Ngân hàng SEBA Thụy Sĩ ra mắt sản phẩm staking XTZ.

Bên cạnh đó, theo số liệu của DefiLiama, TVL trong hệ hiện đang là $96,63M – một con số rất khiêm tốn khi so với các HST khác. Có thể thấy rằng các sản phẩm DeFI trên HST Tezos chưa nổi trội, động lực phát triển của HST Tezos đang đến từ NFT, Gaming và việc đầu tư của người dùng ngân hàng.

Các mảnh ghép trên hệ sinh thái Tezos

DEX

QuipuSwap: DEX trên Tezos hoạt động theo cơ chế AMM, được phát triển bởi Madfish Solutions. Hiện tại, lượng TVL của AMM DEX này đang ở mức $7,3 triệu và là DEX có TVL cao nhất trên hệ.
Plenty Defi: Hoạt động theo cơ chế AMM. Các hợp đồng thông minh cho phép người dùng giao dịch một cách đáng tin cậy, ngang hàng, được phát triển bởi Tezsure và DGH Labs. Lượng TVL của dự án đạt khoảng $5 triệu, một con số vẫn còn khá khiêm tốn.
Crunchy Network: DEX trên Tezos hoạt động theo cơ chế AMM, có các protocol khác bên cạnh AMM DEX như IFO, Farming,… TVL dự án đang ở khoảng 2.5 triệu đô.
SpicySwap là một DEX thế hệ tiếp theo được Genius Contracts xây dựng đặc biệt cho các giao dịch hoán đổi token-to-token trên Tezos. SpicySwap được quản lý bởi SalsaDAO.
FlameDeFi là AMM của bộ tổng hợp FlameDeFi và DEX. DEX này sẽ có cơ chế ghi mã thông báo $ Flame để giảm nguồn cung cấp mã thông báo $ Flame.

Lending

Kolibri là một stablecoin dựa trên Tezos được xây dựng dạng Debt trên Tezos cho phép đúc tiền stablecoin kUSD bằng tài sản thế chấp là mã thông báo XTZ, và ứng dụng sử dụng price oracle Harbinger.
Tezfin: Protocol lending dạng money market trên Tezos.

Yield Farming

Crunchy cung cấp các dịch vụ và giải pháp DeFi trên Tezos cho các dự án, nhà phát triển và người dùng cuối. Crunchy được duy trì bởi các nhà phát triển độc lập và được quản lý bởi những người nắm giữ CrDAO.
Plenty là dự án AMM và Yield Farming trên Tezos, hiện đang ở giai đoạn BetaBeta

Quản lý tài sản và Launchpad

Youves: Ứng dụng quản lý tài sản top 1 TVL trong hệ sinh thái theo DefiLlama. Anh em có thể provide liquidity cho một số DEX ngay trên ứng dụng này, cũng như mint các synthetic asset như uUSD và uDEFI (chỉ số dựa trên giá của 5 token AAVE, CAKE, LINK, LUNA và UNI) qua việc thế chấp tài sản trong hệ sinh thái. Hiện tại, TVL ứng dụng đang ở mức 36,5 triệu đô.
StakerDAO: Một dự án làm về staking pool, cho phép deposit XTZ để stake và nhận lại wXTZ và sử dụng chúng trong các ứng dụng trong hệ sinh thái.
Rocket: Một launchpad IDO trên Tezos. Hiện tại dự án chưa launch dự án nào trên nền tảng này.

NFT

Arago: nền tảng NFT đang xây dựng thị trường kỹ thuật số trong tương lai. Arago hợp tác với các nhiếp ảnh gia hàng đầu để tạo ra các bộ sưu tập: bộ sưu tập các phiên bản giới hạn chỉ có sẵn trên nền tảng của mình.
Redbull: Dự án về NFT kết hợp giữa Tezos và Rebull Racing Honda – một đội đua Công thức Một, đua một chiếc xe do Honda cấp giấy phép theo giấy phép của Áo và có trụ sở tại Vương quốc Anh. Đây là một trong hai đội đua Công thức một thuộc sở hữu của công ty nước giải khát Red Bull GmbH,
Bazaar Market xây dựng một NFT marketplace, được hỗ trợ bởi Tezos. Bazaar hỗ trợ người sáng tạo, nhà sưu tập và những người yêu thích tiền điện tử bằng cách cung cấp trải nghiệm thị trường NFT chân thực nhất
hicetnunc: Nền tảng NFT cho các nghệ sĩ với chi phí thấp

Gaming

Coase: Một trò chơi đánh bài sưu tập kỹ thuật số sử dụng thị trường dựa trên blockchain của Kathleen Breitman (Đồng sáng lập Tezos).
Play with Brio là một game eSports dựa trên chuỗi khối Tezos, có tính năng độc đáo của Solitaire để kiểm tra kỹ năng của họ trước những người khác. Được xây dựng và cung cấp bởi Tezos. Play with BRIO tiết kiệm năng lượng, an toàn và phi tập trung.

Stablecoin

uUSD, Một mã thông báo ổn định được chốt bằng USD trên Youves để đổi lấy các tài sản tổng hợp.
Lugh: Mint stablecoin EURL bằng tiền fiat Euro, và giữ cho giá của 1 EURL = 1 đồng Euro. Dự án được phát triển bởi By Coinhouse, Groupe Casino & Nomadic Labs.
kUSD: Stablecoin được mint từ ứng dụng Kolibri.
USDS: Stablecoin được phát hành bởi Stably
wBUSD: Wrapped USDC từ Ethereum được chuyển sang Tezos
USDtez (Ký hiệu: USDtz / USDTZ) là một stablecoin được chốt bằng USD dựa trên tiêu chuẩn cộng đồng Tezos có thể thay thế – tiêu chuẩn mã thông báo FA

Bridge

Wrap Protocol là cầu nối phi tập chung để chuyển các mã thông báo ERC20 & ERC721 giữa Ethereum và Tezos. Wrap được xây dựng bởi BenderLabs.

Nhận định chung về các mảnh ghép trong hệ sinh thái Tezos

Qua các mảnh ghép phía trên, có thể thấy rằng hệ sinh thái này đã có đầy đủ các mảnh ghép cần thiết. Tuy nhiên, khi nhìn số lượng giao dịch hàng ngày trên hệ (chưa bằng ⅕ so với Ethereum), lượng TVL vô cùng nhỏ bé cũng như thiếu sự tương tác với các hệ sinh thái khác, có thể đưa ra nhận xét như sau:

Tezos đang thiếu hoặc chưa muốn tung ra các gói kích cầu phát triển hệ sinh thái đi lên. Họ hoàn toàn có thể làm như các hệ sinh thái khác – tung gói incentives để thu hút user và TVL về hệ sinh thái như nhiều hệ đã làm bao gồm Polygon, Avalanche, Celo, Fantom, Harmony, Solana…
Tezos đang thiếu các cầu nối (bridge) để hấp thụ TVL từ các hệ sinh thái khác, các dapp nổi tiếng khác cũng gặp khó khăn khi muốn cross-chain sang HST Tezos.
Tezos đang tập trung làm việc với các tổ chức, công ty lớn cũng như các ngân hàng Châu Âu. Đối tượng khách hàng mong muốn của họ là các doanh nghiệp lớn và họ muốn thu hút đói tượng khách hàng từ tài chính truyền thống hơn. Redbull có nhiều khách hàng lớn như hãng game Ubisoft, nền tảng NFT Rarible, Giải thưởng âm nhạc Grammy, câu lạc bộ thể thao điện tử Team Vitality, thương hiệu thời trang Gap, đội đua F1 McLaren và Red Bull Racing Honda và mới đây nhất là CLB Bóng đá Manchester United cũng như một loạt ngân hàng lớn ở Châu Âu.

Tổng kết

Hệ sinh thái Tezos đã có đầy đủ các mảnh ghép nhưng chưa thu hút được dòng tiền và số lượng dự án vẫn còn khá ít ỏi. Nezos Foundation có động thái tung ra gói kích thích hệ sinh thái, hệ sinh thái Tezos chắc chắn sẽ có sự tăng trưởng về cả số lượng lẫn chất lượng dự án.

Trong bài viết trên, Alllinstation đã cung cấp cho anh em cái nhìn toàn cảnhcảnh về hệ sinh thái Tezos cũng như các mảnh ghép trong hệ. Hy vọng những thông tin này là hữu ích đối với anh em để giúp anh em nắm bắt những cơ hội đầu tư hấp dẫn, cảm ơn anh em đã quan tâm theo dõi.