Allinstation 
Nhờ lợi nhuận đầu tư điên cuồng vào các altcoin trong đợt tăng giá năm 2017 và sự bùng nổ DeFi năm 2020 , ngày càng có nhiều người dùng bị thu hút vào giao dịch tiền điện tử trong những năm gần đây. Kết quả là, chúng ta đã thấy sự phát triển của các nền tảng trao đổi tập trung được phát triển như các giải pháp hoàn chỉnh cho nhu cầu giao dịch tiền điện tử của mọi người.
Tuy nhiên, các sàn giao dịch tập trung mang lại rủi ro đáng kể cho các nhà đầu tư, với hàng tỷ đô la chủ yếu là Bitcoin và Ethereum bị mất trong các vụ hack và lừa đảo tinh vi mỗi năm, điều này cũng gây ra sự phẫn nộ của các nhà quản lý hiện đang ngày càng điều chỉnh nó và ảnh hưởng đến quyền riêng tư của người dùng trong quá trình này. Để giải quyết những vấn đề này, các sàn giao dịch phi tập trung đã trở nên phổ biến trong những năm gần đây.
DEX (Decentralized Exchange) là gì?
DEX là một loại sàn để giao dịch tiền điện tử. Nó được xây dựng và hoạt động phi tập trung dựa trên nền tảng blockchain. DEX cho phép việc giao dịch mua bán được diễn ra nhanh chóng, ngang hàng trên mạng lưới blockchain mà không cần thông qua bất kỳ tổ chức trung gian nào.
DEX (Decentralized exchange) hay chính là sàn giao dịch phi tập trung, mà tại loại sàn này, tất cả các giao dịch diễn ra tự động và trực tiếp giữa những người dùng với nhau (mạng ngang hàng) theo quy trình tự động mà không phụ thuộc vào bên thứ 3 hay bên trung gian trong việc giữ nguồn tiền của bạn. Hay nói cách khác, người dùng hoàn toàn có quyền kiểm soát quỹ và các giao dịch mà không cần nhờ đến bên trung gian để tránh rủi ro trong vấn đề bảo mật, hacker hay lừa đảo. Trong sàn phi tập trung (DEX), việc kiểm soát nguồn tiền hay đánh thuế rất khó.
Ưu và nhược của các sàn DEX
Ưu điểm của các sàn DEX
Không cần KYC
Đây là mối quan ngại về tính riêng tư đối với một số người và mối quan ngại về tính khả thi với những người khác. Lỡ bạn không có sẵn giấy tờ hợp lệ thì sao? Chẳng may thông tin bị lộ thì sao? Vì các sàn DEX không cần cấp quyền, sẽ không có ai kiểm tra danh tính của bạn. Tất cả bạn cần là một ví tiền điện tử. Tuy nhiên, vẫn có một số yêu cầu pháp lý vì các sàn DEX vẫn bị quản lí bởi một cơ quan pháp lí. Trong một số trường hợp, nếu cần sổ lệnh tập trung, chủ nhà vẫn phải tuân thủ.
Bảo mật
Yếu tố chính khiến các sàn giao dịch tiền điện tử phi tập trung hấp dẫn là vì chúng không giữ tiền của khách hàng. Do đó, thậm chí những thảm họa như vụ hack Mt. Gox năm 2014 cũng sẽ không khiến tiền hay thông tin cá nhân của người dùng gặp nguy hiểm.
Token đa dạng
Người dùng vẫn có thể giao dịch các token không được liệt kê trên các sàn tập trung một cách thoải mái trên các sàn DEX, nếu có cung và cầu.
Nhược điểm của các sàn DEX
Trải nghiệm người dùng chưa tốt
Khối lượng giao dịch và tính thanh khoản
Các sàn DEX vẫn còn khá mới mẻ, do đó chưa hẳn sẽ có cung và cầu cho các tài sản tiền điện tử mà bạn muốn giao dịch. Bạn có thể sẽ không tìm thấy cặp giao dịch mong muốn.
Độ trễ giao dịch
Độ trễ giao dịch cũng là một điểm yếu khác của các sàn giao dịch phi tập trung. Vì các lệnh được thực hiện on-chain trên nền tảng Blockchain chờ đợi sự xác nhận của các nodes dẫn đến độ trễ của lệnh giao dịch được thực hiện.
Phí
Bản chất hoạt động của sàn DEX
Trước khi hiểu bản chất hoạt động của DEX, mình muốn nói sơ qua về cách hoạt động của sàn tập trung trước. Khi sử dụng sàn tập trung, anh em phải chuyển tiền từ ví của mình lên ví của sàn. Lúc này, anh em đang có quyền sử dụng tài sản, còn sàn có quyền sở hữu tài sản.
Sau đó, anh em thực hiện các lệnh mua bán các đồng coin. Hệ thống của sàn sẽ ghi nhận lệnh của anh em và sẽ xử lý để lệnh của anh em được khớp.
Quay về DEX, khi anh em sử dụng sàn phi tập trung, anh em tạo ví và đang nắm giữ private key. Điều này thể hiện anh em đang nắm quyền sở hữu tài sản của mình chứ không phải sàn.
Khi anh em thực hiện lệnh mua bán, bản chất là đang thực hiện một lệnh lên mạng lưới, thông báo rằng anh em muốn bán hoặc mua một lượng coin ở mức giá bao nhiêu. Giao dịch sẽ được diễn ra khi có một người khác chấp nhận thực hiện mua/bán ở mức giá đó.
DEX (Decentralized Exchange) hoạt động như thế nào?
Khi anh em sử dụng sàn DEX, anh em sẽ tạo ví và nắm giữ private key và đó là lý do anh em đang nắm giữ tài sản của mình chứ không phải sàn.
Và khi anh em thực hiện một lệnh mua bán tức là sẽ thực hiện một lệnh lên mạng lưới, thông báo báo lên mạng lưới rằng anh em đang muốn mua bán một lượng coin ở mức giá bao nhiêu. Giao dịch sẽ được thực hiện khi có một ai đó chấp nhập thực hiện mua/bán ở mức giá đó.
Các loại sàn giao dịch DEX
Hiện nay trên thị trường có 2 loại sàn giao dịch DEX đó là Order book và AMM.
Oder Book
- Đặt các lệnh limit lớn cố định tại một mức giá. Giúp thực hiện các giao dịch lớn hàng triệu đô la mà không bị trượt giá nhiều.
- Slippage nhỏ phù hợp cho giao dịch lớn.
- Khi đặt lệnh limit thì thường sẽ submit tiền lên nếu bạn muốn cancel hoặc có lỗi thì tiền đã nằm trên sàn và có thể gây ra rủi ro.
AMM
- Tối ưu dành cho các đồng coin mới lên có thanh khoản kém.
- Khoảng cách tường sell và buy thường khá cao cho order lớn sẽ khiến bạn lỗ ngay khi mua.
- Rủi ro cho người cung cấp thanh khoản (impermanent loss).
Hai loại sàn Order Book và AMM tồn tại song song và bổ trợ lẫn nhau
Top Sàn DEX tốt nhất hiện nay
Hiện nay có rất nhiều sàn giao dịch phi tập trung được xây dựng trên các nền tảng Blockchain khác nhau và hiện hai blockchain đang chiếm ưu thế là Ethereum, Binance Smart Chain và cái tên Solona đang nổi lên như một đối thủ đáng gớm trong cuộc đua phát triển sàn giao dịch phi tập trung.
Dưới đây là top một số sàn giao dịch DEX tốt nhất hiện nay anh em có thể tham khảo:
- MDEX
- Uniswap
- PancakeSwap
- Sushiswap
- Kyber Network
- Serum DEX
- Bancor Network
- Airswap
- 1inch
- 0x Protocol
- Curve Finance
- Quickswap
Tổng Kết
Nhiều sàn giao dịch phi tập trung nổi lên những năm gần đây, cố gắng tăng cường trải nghiệm người dùng và xây dựng một sàn giao dịch mạnh mẽ hơn. Sau cùng, ý tưởng này có vẻ đồng bộ với đặc tính của quyền tự trị cá nhân. Vì với tiền điện tử, người dùng không cần phải tin tưởng một bên thứ ba.
Muốn nhận tin tức sớm nhất về thị trường và các dự án? Anh em hãy tham gia tại đây nhé.
