Allinstation
Gần đây veToken đã nhận được sự chú ý của nhiều người khi có nhiều dự án bắt đầu ứng dụng mô hình này để tăng tính ứng dụng cho token của mình như Ellipsis (EPX), Balancer (BAL)… dẫn tới sự tăng giá trong ngắn hạn của token các dự án trên.
BAL tăng hơn 50% khi Balancer áp dụng Vote Escrowed (Nguồn: Tradingview)
Vậy veToken là gì? Anh em cùng Allinstation đi tìm hiểu trong bài viết này nhé.
Tổng quan về veToken (Vote Escrowed Token)
Vote Escrowed là cơ chế khóa token để giành quyền biểu quyết. Cụ thể với cơ chế này người dùng có thể khoá token trong một thời gian để nhận lại những quyền lợi như sau:
- Quyền vote nhiều hơn trong hệ thống quản trị.
- Nhận phần thưởng staking.
- Quyền vote tăng phần thưởng ở các pool nhất định.
Thời gian khóa token càng lâu thì đem lại càng nhiều phần thưởng và càng nhiều quyền biểu quyết.
Để cho dễ hiểu hơn thì anh em cùng tìm hiểu về một dự án đã áp dụng thành công mô hình này nhé.
Ví dụ nổi bật nhất về veToken: Curve Finance
Bình thường các dự án DeFi muốn nhiều người sử dụng dịch vụ của mình thì phải tạo phần thưởng khuyến khích cho người dùng và để làm điều này thì nhiều dự án đã chọn cách phát hành token của mình để trả thưởng.
Tuy nhiên, điều này dẫn tới hai hệ quả:
- Một là phần thưởng được tạo ra nhiều gây nên lạm phát, làm giảm giá trị token.
- Hai là cơ chế khuyến khích như vậy không bền vững, token được tạo ra để trả thưởng mà không có nhiều use case khác thì dễ bị người dùng bán đi làm giảm giá token gây ảnh hưởng đến các holder.
Vì vậy mục tiêu tối thượng mà các dự án DeFi muốn nhắm tới chính là thiết kế sao cho cơ chế khuyến khích phải cân bằng với việc lạm phát token.
Nên Curve Finance đã đi đầu ứng dụng mô hình vote escrowed thông qua việc phát hành token veCRV.
veCRV
Cụ thể anh em sẽ được nhận veCRV thông qua việc khoá CRV. Thời gian khoá tối thiểu là 1 tuần trong khi tối đa là 4 năm. Thời gian khóa CRV càng lâu thì anh em sẽ nhận được càng nhiều veCRV.
Ví dụ:
- Anh em khóa 1 CRV trong 4 năm, anh em sẽ nhận được 1 veCRV.
- Anh em khóa 1 CRV trong 3 năm, anh em sẽ nhận được 0.75 veCRV.
- Anh em khóa 1 CRV trong 2 năm, anh em sẽ nhận được 0.5 veCRV.
- Anh em khóa 1 CRV trong 1 năm, anh em sẽ nhận được 0.25 veCRV.
Bên cạnh đó số veCRV anh em nhận từ việc khoá CRV sẽ giảm dần số lượng qua thời gian.
Ví dụ anh em chọn khóa 4 năm và nhận về 1000 veCRV, 1 năm sau, số veCRV sẽ còn 750, và sau 4 năm anh em sẽ hết veCRV và nhận về CRV token.
Vậy người sở hữu veCRV sẽ nhận những quyền lợi gì?
Quyền lợi nắm giữ veCRV
Đầu tiên là holder veCRV sẽ nhận khoản thưởng từ phí giao dịch của Curve.
Cụ thể mỗi giao dịch ở Curve đều thu phí 0.03%, trong đó 50% sẽ được chia cho người đóng góp thanh khoản cho các pool và còn lại sẽ được chia cho những holder veCRV.
Ngoài ra holder veCRV còn có thể nhận thưởng nhiều hơn từ các pool.
Cụ thể với pool Wormhole UST-3pool, nếu anh em không có veCRV thì sẽ chỉ nhận lợi suất 8.59% nhưng nếu anh em sở hữu càng nhiều veCRV thì lợi suất sẽ tăng theo tương ứng cho đến mức tối đa là 18.59%, gấp 2.16 lần ban đầu.
Anh em có thể thấy nhờ những quyền lợi này mà holder veCRV hưởng mức lợi nhuận lớn hơn đáng kể so với việc chỉ cung cấp thanh khoản.
Sau cùng holder veCRV có quyền bỏ phiếu chọn pool mà Curve sẽ phân bổ CRV vào đó làm phần thưởng. Điều này đồng nghĩa với việc pool nào nhận được nhiều vote hơn thì phần thưởng CRV cho người cung cấp thanh khoản cho pool đó sẽ lớn hơn.
Qua khái niệm chung và ví dụ của Curve Finance thì veToken có những ưu điểm và nhược điểm gì đáng chú ý?
Ưu điểm và nhược điểm của veToken
Ưu điểm
Mang lại lợi ích cho cả dự án và holder
Ưu điểm anh em có thể dễ nhìn thấy nhất là veToken mang lại lợi ích cho cả dự án và khách hàng.
Cụ thể holder veToken nhận được khoản lợi nhuận đáng kể và nếu họ nắm giữ veToken càng lâu thì nhận càng nhiều phần thưởng.
Trong khi dự án cũng hưởng lợi khi khuyến khích người dùng nắm giữ token qua đó phần nào giải quyết bài toán cân đối cơ chế phần thưởng và lạm phát token.
Bên cạnh đó họ cũng sẽ nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ hơn từ cộng đồng, nhất là từ những người đã khoá số token của mình trong thời gian dài để nhận veToken.
Ví dụ như với Curve, việc áp dụng veToken là thành công lớn khi dự án có thể phát hành thêm nhiều CRV làm phần thưởng nhưng đồng thời cũng khuyến khích được người dùng không bán số token đấy.
Còn đối với người dùng thì họ có thể tối đa hoá lợi nhuận thông qua việc góp thanh khoản vào các pool nhận phần thưởng CRV, sau đó khoá số CRV đấy để nhận veCRV qua đó tăng lượng phần thưởng của mình lên hơn gấp đôi.
Tốc độ tăng trưởng của CRV và veCRV (Nguồn: Dune Analytics)
Khuyến khích người dùng tham gia vào DAO
Thông thường, DAO phải đối mặt với bài toán là thiếu sự tham gia của người dùng trong các cuộc bỏ phiếu hoặc trong các hoạt động quản trị.
veToken đã phần nào giải quyết vấn đề này vì một khi người dùng đã nắm giữ veToken thì cũng đồng nghĩa với việc họ muốn dự án tồn tại lâu dài. Bên cạnh đó nếu họ hold veToken càng lâu thì càng có nhiều phiếu bầu. Những điều này đã khuyến khích người dùng tham gia nhiều hơn vào các cuộc bỏ phiếu cũng như hoạt động quản trị của dự án.
Nhược điểm
veToken có tính thanh khoản thấp
Một trong những nhược điểm của veToken là tính thanh khoản hầu như không có. Do veToken khó có thể mua bán được nên một khi người dùng khoá vốn lấy veToken thì cũng đồng nghĩa số vốn đấy sẽ bị khóa cứng và không thể nào lưu thông được, dẫn tới hệ quả tất yếu là độ hiệu quả sử dụng vốn thấp.
Điều này dẫn tới việc dự án có thể phải phụ thuộc vào bên thứ 3 để cung cấp thanh khoản cho veToken của mình. Ví dụ cho điều này là những gì Convex Finance đang làm với veCRV.
Tạo ra cuộc chiến tranh giành quyền kiểm soát
Một nhược điểm lớn khác là veToken gián tiếp tạo nên cuộc chiến giành quyền kiểm soát thông qua việc nắm đa số veToken. Điều này đi ngược với tính phi tập trung và công bằng cho mọi người của crypto.
Cụ thể anh em hãy nhìn vào ví dụ của Curve. Như anh em đã biết holder veCRV có quyền bỏ phiếu chọn pool mà Curve sẽ phân bổ CRV vào đó làm phần thưởng.
Điều này dẫn tới việc dự án nào nắm được càng nhiều veCRV thì pool của họ càng có nhiều phần thưởng qua đó thu hút được lượng lớn thanh khoản của người dùng tới pool.
TVL của các dự án trên Ethereum (Nguồn: Defillama)
Do Curve là một trong những nền tảng có TVL thuộc top hàng đầu trên Ethereum nên đây là phần thưởng rất béo bở cho những ai nắm giữ được đa số veCRV. Vì vậy một cuộc chiến tranh giành thanh khoản đã diễn ra trên Curve hay còn gọi là Curve Wars.
Sơ lược về ve(3,3)
Để khắc phục những nhược điểm trên của veToken thì Andre Conje, người được mệnh danh là “Bố già DeFi” và Deniele Sestagalli, người đứng sau nhiều dự án DeFi 2.0 đáng chú ý đã phát triển cơ chế ve(3,3).
Andre Conje
Deniele Sestagalli
Cụ thể đây là cơ chế kết hợp Vote Escrowed và (3,3). Vậy (3,3) là gì?
Đây là mô hình lý thuyết trò chơi được OlympusDAO đề xuất và đi đầu triển khai. Cụ thể mô hình này tạo ra cơ chế khuyến khích người dùng stake càng nhiều token OHM càng tốt. Như bảng dưới đây, cả 2 người dùng nếu mua OHM để stake thì sẽ nhận nhiều phần thưởng nhất, tương ứng với (3,3).
Lý thuyết trò chơi của OlympusDAO
Vậy ve(3,3) có những khác biệt nào đáng chú ý?
Tốc độ phát hành veToken linh hoạt
Với cơ chế ve(3,3), tỷ lệ tạo ra veToken mới ra thị trường sẽ được điều chỉnh hàng tuần dựa trên tỷ lệ cung lưu thông. Điều này đồng nghĩa với phần thưởng sẽ lớn hơn nếu có ít token được khóa trên giao thức hơn và ngược lại.
Ví dụ, với token có tổng cung 20 triệu:
- Nếu 0% được lock, mức phân bổ (emission rate) sẽ là 2 triệu.
- Nếu 50% được lock, mức phân bổ sẽ là 1 triệu.
- Nếu 100% cung lưu thông được lock, mức phân phối sẽ về 0.
Đây là cơ chế hợp lý để quản lý lượng token được khoá. Nếu có bất cứ ai muốn chiếm quyền kiểm soát thông qua việc nắm phần lớn veToken, họ sẽ gặp phải vấn đề là phần thưởng sẽ thấp lại, từ đó phòng ngừa được những rủi ro xảy ra cuộc chiến tranh giành thanh khoản như Curve Wars.
veToken được hình thành dưới dạng NFT
Bên cạnh đó mỗi veToken sẽ được tượng trưng bằng một NFT, cho phép anh em có thể lưu thông loại tài sản này.
Việc NFT hoá veToken có thể sẽ là cách giải quyết vấn đề thanh khoản cho loại token này. Dự án sẽ không cần phải dựa vào bên thứ 3 để cung cấp thanh khoản cho veToken như những gì Convex đang làm với Curve.
Lời kết
Allinstation đã cung cấp cho anh em những thông tin về veToken (Vote Escrowed Token). Anh em hãy cùng tìm hiểu và đánh giá nhé!!!
Muốn nhận tin tức sớm nhất về thị trường và các dự án? Anh em hãy tham gia tại đây nhé.
